Рио Гранде – светски резерви со базени на литиум

Салар де Ујуни, солена површина во јужна Боливија, е толку голема и толку бела што можете да ја видите од Месечината. Се протега на 10.000 km – приближно колку територијата на Косово.

Горниот слој се состои од солени шестоаголници, доволно дебели за да ја издржат тежината на џиповите и зградите слични на иглу направени од блокови сол. Одоздола, слој од саламура ги чува најголемите наслаги на литиум во светот, лесен и испарлив метал што се користи во батериите за паметни телефони, компјутери и електрични возила.

Овие материјали се наоѓаат најмногу во селата околу Салар. Рио Гранде, правливо село основано од фармери од киноа и сточари со лами, се наоѓа во близина на неговиот јужен раб, на 25 километри од пилот фабрика за литиум карбонат (обработена форма на метал) што беше отворена во 2013 година. Во текот на изминатата деценија, селото имало 2.000 жители кои што инвестираа во камиони за опслужување на фабриката, и изградија едноставни хотели за работниците што се очекува да доаѓаат во областа секој ден.

Иако Чиле извлекува литиум од 1980-тите, Аргентина треба да му конкурира на неговото производство до крајот на деценијата. Пилот-фабриката во Боливија ќе произведе само 600 тони литиум карбонат оваа година, генерирајќи помалку од 5 милиони долари во продажба.

Спротивно на тоа, Чиле и Аргентина се очекува да произведат 134.000 и 36.000 тони оваа година, соодветно. „Сè уште го чекаме бумот“, вели Корина Али Лупа, синдикален лидер во Рио Гранде.

Навистина, по неколку години неисполнети цели и откажани зделки, експертите за литиум речиси се откажаа од Боливија. Но, неодамнешните ветувања на производителите на автомобили како Џенерал Моторс и Форд, заедно со земјите како Британија и Јужна Кореја, за зголемување на производството на електрични возила доведоа до нова борба за минералите што се користат за нивно производство, вели Сајмон Мурс од Benchmark Mineral Intelligence (консултантска куќа).

Побарувачката за литиум се удвои помеѓу 2015 и 2020 година на околу 360.000 тони годишно. „Benchmark“ предвидува дека наскоро ќе ја надмине понудата за околу 240.000 тони.

Пазарот на литиум е многу шпекулативен. Минатите предвидувања за недостиг се покажаа погрешни, делумно затоа што луѓето бавно почнаа да купуваат електрични автомобили. Но, идејата дека порано или подоцна приклучените тркала ќе постанат транспортен хит во 21 век, доведе до обновен интерес за Боливија. Според Геолошкиот институт на САД таму има 21 милион тони ресурси.

Помага тоа што, по речиси две години политичка нестабилност и економска криза, Боливија од 2020 година има претседател попогоден за бизнисот. Луис Арсе, поранешен министер за финансии, сигнализираше дека можеби е поотворен отколку неговите претходници да дозволат странските фирми да копаат по минерали во замена за нивното знаење, финансирање и пристап до глобалните пазари.

За време на неговата кампања, г-дин Арс го ангажираше Benchmark за да му помогне да развие план за литиум. Во април владата повика на понуди за да и помогне да развие нова технологија наречена „директна екстракција на литиум“ (dle). Во јули објави дека девет компании ќе започнат со пилот тестови во Салар. Сето ова би можело да и помогне на земјата да сврти агол во нејзината потрага да го индустријализира литиумот.

На многу начини, екстракцијата на литиум во Боливија е потешко отколку во другите земји. Како и во Аргентина и Чиле, Боливија користи соларно испарување за да го извлече металот. Процесот се состои од копање низа огромни базени, од кои најголемиот има површина од 30 хектари.

Како што саламурата богата со литиум се пренесува од еден во друг базен, испарувањето помага да се изолираат различни соли. Но, според Ренан Соруко, хемичар од автономниот универзитет Томас Фриас во Потоси, „секоја саламура е единствена“. А боливиската саламура се покажа особено незгодна благодарение на високото ниво на магнезиум (околу 17 делови од секој литиум, во споредба со 4:1 во почистата саламура во Чиле). Сезоната на дождови во Боливија исто така го забавува испарувањето. Фабриката Ујуни може да извлече само 15-20% од литиумот во саламурата, вели Дејвид Роча, директор на фабриката.

Консултација, Проектирање, Изведба и Одржување на Соларни Системи

Контакт: 075 480 380