Загадувањето – подмолниот убиец на милиони луѓе

Загадувањето со фосилни горива уби 8,7 милиони луѓе предвреме во 2018 година – повеќе од 18% од вкупниот број на глобални жртви таа година, и повеќе од двојно повеќе од влијанието пресметано во неодамнешното истражување – според новата студија објавена оваа недела во списанието „Истражувања на животната средина“.

Вкупниот број на смртни случаи го надмина комбинираното влијание на пушењето тутун и маларијата, со што фосилните загадувања станаа „клучен придонесувач за глобалниот товар на смртност и болести“, се наведува во студијата на истражувачите од Универзитетот Харвард, Универзитетот во Бирмингем, Универзитет во Лестер, и Универзитетски колеџ во Лондон.

„Земјите со најразумна потрошувачка на фосилни горива во фабрики за производство на електрична енергија, домови и возила страдаат од најголем број на жртви“, пренесува „Гардијан“, а употребата на фосили претставува скоро една третина од смртните случаи во источна Азија, вклучително и Кина и една во 10 во САД и Европа.

Новата студија спроведува подетална анализа на влијанието на саѓите, честички во воздухот исфрлени од електрани, автомобили, камиони и други извори. Оваа честичка е позната како PM2.5, бидејќи честичките се со дијаметар помал од 2,5 микрометри – или околу 30 пати помал од дијаметарот на просечната човечка коса. Овие мали дамки од загадување, откако ќе се вдишат, лежат во белите дробови и можат да предизвикаат разновидни здравстени проблеми.

„Научниците документираа дека аерозагадувањето е поврзано со широк спектар на неповолни здравствени состојби, како што се срцеви заболувања, астма, карцином на бели дробови, невролошки оштетувања и вродени дефекти“.

„Уште повеќе, студијата открива дека илјадници деца на возраст под пет години умираат предвремено секоја година од инфекции на долните респираторни органи предизвикани од загадување на воздухот од согорување на фосилни горива“.

Со бројки како овие, веќе не можеме да си дозволиме да гледаме на крај на нашата употреба на фосилни горива како само еколошко прашање – тоа е најголемата глобална здравствена закана со која се соочуваме.

Потребна ни е силна политичка посветеност за да се забрза оваа транзиција кон чиста, обновлива енергија. И, императив е плановите за економско закрепнување, кога ќе излеземе од пандемијата, да се фокусираат на климатски паметни инвестиции што го ставаат јавното здравје пред се.

Времето да се дејствува е сега – утре може да биде предоцна “.